Что связывает Витгенштейнов со Смолевичами

СМАЛЯВІЧЫ. У аўторак, 25 чэрвеня, у сярэдняй школе №5 горада Смалявічы ў 17.00 адбудзецца прэзентацыя кнігі Папко Вольгі Мікалаеўны «Мастацкія калекцыі князёў Вітгенштэйнаў у кантэксце еўрапейскага мастацтва XIX стагоддзя», якая выйшла ў студзені 2024 г. у выдавецтве «Беларуская навука». Аб новай кнізе, аб князях Вітгенштэйнах і іх сувязі са Смалявічамі мы пагаварылі з аўтарам – кандыдатам гістарычных навук, дацэнтам Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь.

– Як з’явілася ідэя напісаць гэту кнігу? Чаму вас зацікавілі князі Вітгенштэйны і хто яны такія?

– Ідэя напісаць такую кнігу з’явілася ў мяне падчас работы ў музеі «Замкавы комплекс «Мір», дзе я была дырэктарам у 2012–2016 гг. У Мірскім замку ёсць зала князёў Вітгенштэйнаў, якія валодалі ім у 1830–1880 гг. Замак з вакольнымі вёскамі трапіў у рукі князёў Вітгенштэйнаў пасля шлюбу аднаго з прадстаўнікоў – Льва Пятровіча – з князёўнай Стэфаніяй Радзівіл. У шлюбе яны пражылі нядоўга, пакуль жанчына не памерла ва ўзросце 22 гадоў у 1832 г.

Шукаючы партрэт князёўны Стэфаніі для залы Вітгенштэйнаў, я натыкнулася на калекцыі, якія належалі яе мужу і дзецям і захаваліся ў нашчадкаў у Германіі. У невялікім баварскім гарадку Шылінгсфюрсце аказалася пяць партрэтаў маладзенькай князёўны, у тым ліку дзіцячы партрэт. Першы том прысвечаны даследаванню калекцыі жывапісу, якую сабралі члены яе сям’і. 18 твораў з гэтага збору зараз належаць Мірскаму замку і прадстаўлены на трэцім паверсе Паўночнага корпуса музея.

– Чаму вы вырашылі правесці прэзентацыю ў Смалявічах? Як наш горад звязаны з героямі вашай кнігі?

– Смалявічы – адзін з маёнткаў князёў Радзівілаў і Вітгенштэйнаў, тут адбываліся зімовыя паляванні, якія вельмі любіла старэйшая дачка Стэфаніі і Льва – Марыя Львоўна Гагенлоэ, жонка нямецкага канцлера. Мірскаму замку належыць некалькі здымкаў, на якіх уладальніца маёнтка прадстаўлена падчас візіту ў Смалявічы. На гэтых здымках відавочна, што панская сядзіба была вялікім драўляным домам, дзе гаспадары адпачывалі.

Мне вельмі хочацца, каб мясцовыя жыхары даведаліся пра гісторыю мястэчка XIX ст., калі ім валодалі князі Вітгенштэйны.

– Вы расказалі нам пра першы том, а чаму будзе прысвечаны другі?

– Другі том ужо падрыхтаваны. Спадзяюся, што да пачатку наступнага года ён з’явіцца ў друку. Гэта кніга будзе прысвечана калекцыям графікі, скульптуры і фатаграфіі. Зноў запланавана шмат прыгожых ілюстрацый і даследаванне няпростых лёсаў твораў мастацтва. На вокладцы таксама будзе партрэт князёўны Стэфаніі, на гэты раз – скульптурны.

Фота прадастаўлена Вольгай Папко